Çevre Mühendisinin Kariyer Yolculuğu

Çevre sektörünün geniş bir faaliyet alanına sahip olması, kurumsal-profesyonel şekilde yönetilmeyen firmaların fazla olmasının yanında rakibimizin de olmaması gibi nedenleri eklediğimizde yetkin çevre mühendisi bulma konusunda zorluklar yaşıyoruz.

Geleceğin mesleği olarak tanımlanan Çevre Mühendisliği, firmaların çevresel faaliyetlerine olan hassasiyetlerini artırması ve bunları sürdürülebilirlik raporlarında paylaşmaları, Sıfır Atık projesi, #25litre belgeseli gibi gelişmeler sayesinde çevre mühendisliği her geçen gün daha da önem kazanıyor diyebiliriz.

Yine bunun yanında endüstri 4.0 ile birlikte ar-ge faaliyetlerindeki gelişmeler de sektöre ivme kazandırdı diyebiliriz. Artemis Arıtım olarak da ar-ge faaliyetlerimizi ileri bir aşamaya taşıyabilmek adına Yıldız Teknik Üniversitesi’nin İkitelli bölgesindeki Teknopark’ında çalışmalarımızı tüm hızıyla sürdürmeye devam ediyoruz.

Geleceğin Mesleği Geldi, Peki Biz Hazır Mıyız?

Şirket içinde yapmış olduğum organizasyonel gelişim çalışmalarında, açık pozisyonlarımız için yapmış olduğum iş ve staj mülakatlarında, rakip firma araştırmalarımda ve üniversitelerin kulüp etkinliklerine katılım sağlayarak elde etmiş olduğum bilgi, deneyim ve öngörülerim doğrultusunda çevre mühendislerinin kişisel ve mesleki yetkinliklerini geliştirmek için doğru rol model bulamadıklarını düşünüyorum. Bu sorunu sondajladığımızda şu sebeplerle karşılaşabiliyoruz;

• Bilinçli bir bölüm tercihi yapılmadığından,
• Bölümün istediği yetkinlikler hakkında doğru yönlendirilme yapılmadığından,
• Sürekli gelişimi destekleyen vizyoner bir firmada deneyim elde edememek gibi sebepleri artırarak sıralayabiliriz.

Bizler de bu ihtiyacı gidermek ve sektöre katkı sağlamak amacıyla çevre mühendisleri kulüplerinin etkinliklerinde Kampüs-A projemizle yer alıyoruz. Şu ana kadar 10 farklı üniversitenin 16 etkinliğine konuk olduk ve binlerce çevre mühendisi adaylarına deneyimlerimizi paylaşma fırsatı yakaladık ve elimizden geldiğince de paylaşımlarımıza devam etmeye çalışıyoruz.

Çevre Mühendisliği Bölüm Verileri

Türkiye’deki 208 üniversitenin (129 devlet, 75 vakıf, 4 vakıf myo), 52 lisans programında çevre mühendisliği bölümü mevcut. Şu an aktif olarak 2019-2020 Öğretim Yılı için YÖK verilerine göre 13.683 Çevre Mühendisi öğrenimini sürdürüyor ve yine bu dönem mezun sayılarına baktığımızda 2.916 Çevre Mühendisi mezunu verilmiş.. Yine Mayıs 2020 tarihinde iş arama platformlarında aktif çevre mühendisi ilanlarına baktığımda sadece 212 adet ilan görebiliyorum.

Burada dikkat çekmek istediğim nokta, yarıştığımız kesimi doğru tanımlamamız ve analiz etmemiz gerekiyor. Artık ilanlar, “………. üniversitesinden mezun” , “…… not ortalamasına sahip” şeklindeki arayışların yerine “……. yetkinliğine sahip” şeklinde bir dönüşüm yaşadı. Bu sebeple okumuş olduğunuz üniversitenin adı, diploma not ortalamanız sizleri artık özel kılmak için yetersiz kalıyor. Artık biliniyor ki yetkinlik sahibi olmak, akademik başarıdan ağır basıyor.

Yine bunun yanında öğrencilik zamanında bazı hatalı görüşlerimiz olabiliyor;

• Okul ile hayat başarısını bir sanmak,
• Hayatın en zorunu okul sanmak,
• Kısa yoldan başarıya inanmak,

İş-Staj Arama Platformları

İş ve staj aramak artık bir meslek haline geldi.  İş ve staj aramak için tüm iş arama platformlarında yer alıp güncel kalmanız gerekiyor. İş arama platformlarının yanında en önemlisi ise linkedin.  

Linkedin, iş dünyasındaki kişilerin diğer kişilerle iletişim kurmasını ve bilgi alışverişi yapmasını amaçlayan profesyonel sosyal paylaşım platformu. Bir çevre mühendisi kesinlikle bu platformda yer almalı ve aktif olmalı. İtibarınızı, kariyeriniz boyunca geliştirdiğiniz ilişkilerin toplamıyla oluşturabilirsiniz. Linkedin de bu ilişkileri kurmanızı ve sürdürmenizi sağlayacaktır.

Yine burada üniversitelerin kariyer merkezlerine çok iş düşüyor. Öğrencileri mezun olmadan cv hazırlamayı, iş başvurusu yapmayı ve mülakata hazırlanmayı mutlaka öğrenmesi gerekiyor.

Cv – Önyazı Hazırlama

Cv hazırlamayı bir sanat olarak görmeliyiz. Cv sizi işe almaz, mülakata davet edilmenizi sağlar. Bu sebeple cv’nize göstereceğiniz özen ilk değerlendirme aşamasında İK yetkililerinin en önem verdiği nokta olacaktır. Bir cv inceleme süresi 9 saniyelere düşmüş olduğunu düşünürsek önemini daha iyi anlayabiliriz sanırım.  Başvurunuzdaki önyazı ise başvurunuza ciddiyet katacaktır. Önyazınızda değinmek istediğiniz konulara, özel yeteneklerinize veya durumunuz ile ilgili son gelişmeleri belirtebilirsiniz.

Başvuru sürecinde göstereceğiniz davranışlar kaderiniz olabilir. Yani, başvurunuzu mail olarak iletmek isteğinizde konu ve mesaj kısmını kısa ve öz bir mesaj eklemeniz, cv’nizi de isimlendirmeniz en basit ama kaderinizi etkileyebilecek kadar minik bir detay. Başvuru aşamasındaki bu noktaya yeterli özen gösterilmemesi, İK’cılar tarafından firmanın/pozisyonun önemsenmediği izlenimini doğuracaktır.

Seçme Ve Yerleştirme Adımları

Organizasyonel büyüme, açık bir pozisyon doğması veya yedekleme programı sebeplerinden dolayı iş ilanı açılabiliyor. İlan yayına alındıktan sonra planlanan zamana kadar başvurular kabul ediliyor. Uygun adaylar ile telefon-mail ile iletişime geçilerek görüşme daveti yapılıyor. Olumlu ilerleyen her görüşmede bir üst yöneticilerle görüşmeler gerçekleşebiliyor. Görüşmeler sonucunda uygun olacağı düşünülen adaylara envanter uygulanıyor ve/veya değerlendirme merkezi uygulaması gerçekleştiriliyor. Sonrasında aranan nitelik, kurum kültürü ve karşılıklı beklentilerin uyuştuğu aday ile anlaşma sağlanarak süreç tamamlanıyor.

Bu süreçler kurum ve kuruluşlara göre değişiklik gösterebilir. Başvuru yaptığınız firmanın bu süreçleri hakkında bilgi sahibi olmanızda da fayda var.

Mülakat Öncesi Hazırlıklar

Mülakat daveti almak sürece bir adım daha yaklaştığınızı gösterir. Kamu-özel, saha-ofis gibi çalışma şartlarınızı, güçlü yetkinliklerinizi ve kişisel özelliklerinizi önceden tanımanızda fayda var. Başvuru yaptığınız firma/pozisyon, gününüzün en değerli ve en uzun vaktini geçireceğiniz yer olacak. Bu sebeple nasıl bir firmada ne tür bir iş tanımı ile çalışacağınızı bilmeniz, sizin mutlu bir çalışan olmanız yolundaki tercihiniz olacaktır.

Mülakat organizasyonu için firmalar yoğun iş tempolarında zaman ayırmakta, yöneticiler de yoğun programlarını revize etmekte, bu sebeple görüşme saatinden önce firmada bulunmak, öncesinde ulaşımı planlamakta fayda var. Mülakatların olumsuz sonuçlanmasında en büyük oran, kişinin mülakat anındaki enerjisi-isteği, hal ve davranışları olabiliyor. Bu sebeple, başarılı bir mülakat süreci geçirmek istiyorsanız, yukarıdaki süreçleri aksatmamanızı tavsiye ederim.

Kariyer Planlaması

Nitelikli bir çevre mühendisi olmak için sahip olmanız gereken yetkinlikleriniz, becerileriniz ve kişisel özellikleriniz olmalı. Hepsine sahip olunamasa da bazıları konusunda az da olsa bir fikriniz-bilginiz olmalı ama bir alanda en iyisi olmalısınız.

• Program: Ms Office, Ms Project, AutoCad, 3Dmax, Revit vb.
• Yazılım: Delta, Simens, GMT, Allen-Bradley vb.
• Mevzuat: Çevre Kanunu, ÇED Yönetmeliği, Çevre İzin / Lisans Yönetmeliği, ISO14001 – ISO9001, Karbon Ayak İzi – Yeşil Liman vb., Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği, Atıksu Arıtma Tesisi Teknik Usuller Tebliği, Atıksu Arıtma / Derin Deniz Deşarjı Tesisi Proje Onayı Genelgesi vb.
• Laboratuvar: Jar Test Çalışmaları, Atıksu Türlerine Göre Arıtma Yöntemleri, Ekipman Bilgilerini (blower, aeratör, sıyırıcı) vb.
• Sosyal Beceri: Etkili İletişim, Takım Çalışması, Problem Çözme, Yaratıcı Düşünce vb.

AutoCad yetkinliğine sahip olmadan mezun olmamak gerekiyor. Çünkü artık dünya, proje süreçlerinde bir evrim yaşadı ve projelerini Revit‘e taşıyor ve bizim de proje ekibimiz Revit programını aktif olarak kullanıyor.

Mezun Olmadan Deneyim Kazanma Formülü

Öğrencilerin ve yeni mezun çevre mühendisi adaylarının en çok yakındığı durum, iş ilanlarında deneyimli arayışlar sebebiyle kendilerine fırsat verilmemesi oluyor. Unutmayın ki, öğrencilik yıllarınızda yaptığınız işler ve üstlendiğiniz sorumluluklar, sizlere hayatlarınız boyunca kullanacağınız yaşam becerileri kazandırıyor ve kazanılan bu beceriler sizin hayattaki başarılarınıza katkı sağlıyor.

Bu deneyimin sizlere katacağı beceriler;

• Kendini tanımak,
• Kendine uyan/uymayan işi anlamak,
• Karar vermek ve sonuçlarını görmek,
• Konfor alanı dışına çıkarak potansiyelini tanımak,
• Farklı yaş ve kültürdeki insanlarla ilişki kurmak,
• Ekibin parçası olarak işbirliğini geliştirmek,
• Duygularını tanımak ve yönetmek.

Yapılacaklar Listeniz

Çevre mühendisliği kulüplerinin davetleri olduğunda edindiğim deneyimlerimi örnek vakalarla aktarmaya çalışıyorum. Sürdürülebilir bir dünya siz değerli çevre mühendisleri ile mümkün. Nitelikli bir çevre mühendisi olabilmek için birkaç tavsiyede bulunmam gerekirse;

• Kişisel olarak özelliklerinizi tanıyın, kendinizi tanımak için kendinizle yüzleşin, zaman ayırın,
• SWOT analizi yaparak güçlü-zayıf yanlarınızı tanımlayın ve zayıf yanlarınızı güçlendirmek adına aksiyon planları oluşturun,
• Diplomadan önce ehliyetinizi alın ve trafik pratiği yapın,
• Fobileriniz var ise yenmeye çalışın. Araç, uçak, yükseklik vb.
• Zorunlu stajınızla ve bitirme teziniz ile yetinmeyin,
• Kulüplerde aktif olun veya çalışma grupları oluşturarak projeler üretin, blog yazın, sosyal sorumluluk faaliyetlerinde yer alın,
• Programlar ve mevzuatlarla ilgili daima güncel kalın,
• Kazandığınız çizim yeteneğinizi kaybetmeyin, pratikler yaparak hız kazanın,
• Hobi edinin. Hobiler iş ve sosyal yaşam dengenizi düzenler.

Bu kapsamda çevre mühendislerinin, kişisel ve mesleki yetkinliklerinin gelişimini destekleyecek sosyal bir projemiz olan Mentor-A ile, çevre mühendisi adaylarımıza hem kişisel hem de mesleki gelişimlerini belirli bir periyot ve süreç çerçevesinde paylaşımlarda bulunarak gelişimlerini sağlamayı amaçlıyoruz.

Çevre Mühendisi Gelişim Programı; Mentor-A programımıza katılmak isteyen Çevre Mühendisi adaylarımızın aşağıdaki ilgili blog yazılarını okumalarını ve sosyal medya hesaplarımızdan bizleri takip etmesini rica edeceğim.